Non é ningún segredo que me encantan estas datas e sacarlles partido nas aulas; e se aproveitando que traballamos cincocentas cousas podo facer ao tempo que ao alumnado tamén lle interesen, divirtan e teñan querenza polo noso, pois mira...
Quedan aquí algúns xogos e materiais de Samaín que se suman a outros dos anos anteriores...
Se facedes CLIC aí ou na seguinte imaxe podedes descargar o PDF interactivo no que cada botón da esquerda do epígrafe vos leva directamente ao arquivo correspondente para descargar e empregar.
No arquivo hai desde xogos imprimibles a textos, un mapa para os Beebot, música...en fin, unha pequena escolma, un ano máis.
Van uns exemplos do que atopar:
Xogo "Onde vive quen", un sinxelo xogo de conversas con final aberto no que 8 personaxes (ánima, compaña, calvaquiño...) buscan o lugar idóneo onde vivir (cova, casa encantada, hórreo perdido...) as curtas descricións e a comunicación faran que tratemos de axudalos (instrucións no arquivo)
Manual das bruxas mariñeiras: Baseado no libro "O manual das bruxas" de Malcom Bird está este sinxelo "Manual das bruxas mariñeiras", eu imprimino coma "folleto" é dicir sendo cada páxina un A5 para ir completando os manuais.
Un mapa de misterios de Samaín:Un mapa dunha illa chea de misterios de Samaín que explorar cos Beebot. Está listo para imprimir e cortar cada peza axustado aos desprazamentos dos Beebot.
Atopa o argumento para a túa historia: Unha sinxela plantilla na que empregando a inicial, día e mes de nacemento podemos atopar unha idea da que xurda unha fantástica historia de Samaín.
Xornal de Samaín: 5 artigos adaptados e algunhas ideas de uso, ten un espazo na cabeceira de cada páxina para poñerlle nome ao xornal, pode ser o nome da biblio, da aula... (o noso proxecto deste curso vai da costa e cultura de mar de aí que moita temática intentemos relacionala...)
Seguramente deixo cousas polo camiño mais tamén podedes fedellar por entradas doutros anos e se algo vos é de utilidade, pois clic e listo para ser empregado.
Estou aquí, o curso empezou e non de xeito sinxelo, a verdade, estánsenos a poñer unha morea de retos por diante a cada momento e só queda... avanzar.
Agardo que todos e todas teñades o folgos precisos porque sen dúbida fan falta en situacións como as que, estou segura, estamos e vivir en todos os centros.
Achégome á fiestra para facer unha pequena escolma de materiais que emprego polo Samaín hai novidades que igual son de utilidade e tamén algúns que lembraredes doutras entradas:
Tendo en conta que este inicio de curso provocaba, cando menos, certo desconcerto, en 5º EP traballamos o texto e melodía dunha canción que viña moi acaída. Trátase de "Non teño medo" de Sofía Espiñeira. Primeiro repartin tiras de versos soltos numerados e decindo números e lendo fumos descubrindo o contido do tema e foi dando pé para falar e reflexionar (que versos faltan para ti?, que versos non te representan? cal é co que te sintes máis identificado/a?) Para seguir afondando e aprendendo a letra fixemos o clásico "fill in the gaps" e así case quedou aprendida, non houbo máis que animarse a cantar; primeiro sobre a orixinal e despois a capella. A verdade é que que queda moi xeitosa e pareceunos a todos/as moi propicia.
Os de 6º este ano imos percorrer todas as etapas do Camiño ao longo do curso (xa publicarei sobre isto...) o caso é que ao chegar á plena serra dos Ancares atopamos un Renubeiro, estos seres máxicos capaces de guiar nubes e capaz de enviarnos unha lea de lóstregos, tronos e raios para o noso camiño se non cumprimos o seu favor así que; non nos queda outra que poñerlle letra á súa cantarola se queremos seguir O Camiño cun tempo máis apacible. O certo é que esta quedando moi ben e a ver... que esta base que para nós é "Samaín en Triacastela" pois pode contar outras historias noutros lugares.
Sabedes que gostamos de sonorizar fotografías, poemas, e tamén curtas ou capítulos, AQUÍ podedes ver como desenvolvo a actividade, en 3º EP decidimos poñerlle nós os efectos sonoros a este capítulo da Pantera Rosa.
Jump in the line (Shake señora!) falando de cinema e música está, como non, Beetlechús e nos fixemos este ritmo con rotus e mans acompañado á clasica "Jump in the line" de Harry Bellafonte, na primeira volta coido que pensan "que lío!" na segunda vai sonando e de súpeto vólvese un éxito, é pasar a porta da aula e xa hai unha morea de cativada pedindo interpretar o "Shake señora"
Igual que con Jump in the Line calquera ritmograma de tema "samainesco" adoita ser exitoso, cada un para o seu nivel... por exemplo...
Este ritmo de mans cunha versión do "Spooky scary skeletons" (ritmograma tamén aquí para palillos por grupos ou outras opcións)
Ou este no que facemos equipos e empregamos distintos elementos de percusión corporal ou obxectos sonoros por cores...
Radio teatro e efectos sonoros: Son moi fan do uso do teatro, diálogo e radio teatro nas aulas como forma de mellorar a colaboración, a comunicación, a lingua, etc. Para o comezo do curso e vencellado ao Samaín en 4º estamos preparando e sonorizando dúas obras que remataremos gravando en formato podcast (diálogos e efectos sonoros!). Non podo deixar de recomendar estas dúas obras porque son unha delicia para o cometido, primeiro botamos unha lectura anotando xa sons imprescindibles e moitos xa quedan repartidos (quen fará que e con que elemento sonoro (obxectos, voz, percusións corporal...) tamén imos repartindo personaxes ao ir lendo xuntos/as.
A pequena compaña de Carlos Labraña: Premio Estornela de Teatro para nenos/as unha aventura de nenos perdidos, tradición e camiños ao Alén e con dazasete personaxes! Xenial.
Somos os monstros de Paula Carballeira: Premio Manuel María de Literatura Dramática Infantil, un neno e unha nena perdidos, conversas no bosque, onde habitan os monstros!
Ademáis nalgún curso tamén nos animamos a
gravar as promocións de "Pánico no bosque dos corazóns murchos"
E como ía esquecer os "Contos Máxicos" de Samaín, todo un clásico nas miñas aulas e sempre un éxito, o poder da narración oral... as posibilidades son múltiples con este recurso, desde a escoita atenta da que desfrutan (Alerta! poden chegar a pedir que se lles conte o conto infinidade de veces!) a procurar que os maiores inventen os seus contos máxicos para partillar en vídeo ou videoconferencia con outras aulas.
Ademáis hai algunhas outras entradas anteriores relacionadas:
AQUÍ tedes un libriño do medo que fixera, ten xa uns cuantos anos pero cun lavado de cara segue a ser unha actividade de moito interese para facer co alumnado.
AQUÍ está o conxuro danzado, unha adaptación da danza dos sete saltos a través dun conto no que unha meiguiña perdeu o gorro. Sei que as danzas agora memos están limitadísimas pola situación sanitaria mais en grupos coma infantil...
AQUÍ o material para crear e sonorizar poemas de Samaín (e outras propostas)
Creo que por agora está ben... agardo sacar tempo pronto para subir cousas pendentes e sobre como estamos a vivir e organizar este atípico curso. Mando moito ánimo!
Boas! O curso vai avanzando e cando nos queramos decatar xa está aquí o Samaín!
Aquí quero deixar algún material e ideas que emprego nesta época, desta volta traio un material que fixen para empregar na aula de música aínda que se pode empregar noutros ámbitos como en lingua xa que de rimas e poemas vai a cousa.
O primeiro que facemos é ler unha pequena rima ou poemiña e, entre todos/as aportar as opcións de efectos de son ou musicalización para preparar unha representación. Podemos empregar percusión corporal, obxectos cotiáns e da aula (follas, bolis,...) e/ou instrumentos tamén.
Nunha segunda fase divido á clase en pequenos grupiños e cada grupo recibe outra rimiña, nese texto deben decidir e marcar as partes susceptibles de ter efecto de son, despois escoller como farán o efecto e finalmente ensaiar a representación para facer a lectura con efectos diante da clase e mesmo gravala.
Hai unha última fase na que os grupos reciben unha folliña para crear a súa propia poesía susceptible de ser musicada e fan un proceso semellante.
Para os días previos de Samaín tamén preparamos algúns talleres ademáis da lectura de historias, repaso da tradición, etc.
Algúns recursos que me gusta empregar son:
Os clásicos dados de historias en versión "de medo". (Esas "entradas" que vedes aí ao lado empregoas se, por exemplo, imos ver unha curta ou vídeo de xeito que cunha pregunta, problema ou reto cada un teña que gañar a súa entrada)
Nubes ou tarxetas de palabras que sirvan como inspiración para crear os nosos conxuros (os conxuros riman!)
Talleres para a creación de decoracións para aulas e portas (portas ao alén).
Xogos (un sempre útil "memory" de Samaín (Tiger) e a miña recente adquisición, o xogo de mesa "A noite do meigallo" de Brazolinda xogos, é un xogo de taboleiro no que se deben ir resolvendo pequenas adiviñas para conseguir ingredientes para as pocións coas que xuntar un universo (lúa, estrela e planeta), é bonito, funciona para nenos/as desde ben pequenos/as, está en galego e ademáis a temática é perfecta para o samaín.
"Érase unha vez un grupo de meigas que se xuntaron para facer do seu mundo un lugar mellor. Cos seus coñecementos de maxia, de herbas e de cantigas ancestrais comezaron a xuntar ingredientes nun pote para ver que pasaba. E o que pasou foi que lograron crear un mundo especial no que a lúa, as estrelas e os planetas se aliñaron de maneira marabillosa."
Finalidade do xogo: O xogo consiste en ir resolvendo adiviñas polo taboleiro adiante e obter os ingredientes necesarios para elaborar os meigallos.
Traballa o razoamento e a reflexión, fomenta a curiosidade, facilita a comprensión lectora e a capacidade de análise
Tamén emprego algunhas propostas de escritura ou expresión creativa. Entrevistas, artigos, historias de ficción, pócemas, entradas de diario, acrósticos, novas de xornal, opinións, descripción de seres, momentos,...
Por suposto, na biblio tamén facemos unha selección de contos e libros relacionados coa temática para telos máis á vista estos días.
Non esquezo a ligazón a ESTA ENTRADA na que podedes atopar un libriño descargable sobre o medo que fixen empreguei en varios cursos e funcionou moi ben e con resultados moi interesantes.
E tamén este material do conxuro danzado que podedes atopar NESTA OUTRA ENTRADA no que, a través dun conto, facemos unha danza (a dos 7 saltos) coma se cada movemento (salto) fora un paso para lograr cumplir o conxuro que devolva ás meiguiñas os seus sombreiros.
Seguro que hai cousas que me quedan non tinteiro máis agardo que algo vos poda ser de interese ou utilidade...
Ola! o curso vai máis que arrincado, a fume de carozo!
Samaín é unha das festividades ás que lles saco bastante partido, entre o outono, os conxuros e tradicións, o seres "máxicos", os medos, a música tenebrosa, os retos artísticos e demáis acabo facendo unha mistura que disfruto moito e na que enredamos prácticamente o mes completo con distintas variables e enfoques educativos.
Coido que rematarei por facer un espazo no que recopilar bastante do que teño desperdigado relacionado con esto, desde propostas de escritura/expresión oral a xogos, ritmogramas, danzas... porque xa nin sei...
Unha das propostas que coido que non gardara aquí son os nosos amuletos ou fetiches de Samaín.
Para esta tarefa falamos dos San Andresiños, esos amuletos feitos co miga de pan propios de San Andrés de Teixido e dos seus "poderes" e misturando esta idea coa da apertura das portas do alén durante o Samaín decidimos crear os nosos propios amuletos.
A receita: Hai varios xeitos de facer a pasta de miga de pan e nós fixemos a nosa propia receita "escolar" empregando pan de molde, cola branca e un pouco de glicerina ou aceite. Picamos o pan e engadimos os ingredientes ata ter un pasta máis ou menos homoxénea e manexable.
As formas: Cada un/ha fixemos polo menos un amuleto, debía ser unha forma bastante sinxela e xa pensando no poder que lle outorgaríamos.
Pintado: No momento xa engadimos a cor, observamos que nos San Andresiños sempre se ve parte sen pintar así que procuramos seguir a mesma idea.
Secado e verniz: deixamos secar botando tamén unha capa de verniz para protexer as creacións.
Os conxuros: Cada un/ha tivemos que crear algúns pequenos versos rimados que indicaran para que sería de utilidade o noso amuleto xa que sen conxuro non tería poder.
Recopilamos todo, fixemeos a tarxeta do conxuro e empaquetamos o noso fetiche!
Tamén engadimos unha tarxetiña coa receita e o conxuro xuntos coma esta:
Os fetiches quedaron moi feitiños e a actividade completiña, misturar a expresión artística coa oral/escrita, rima, métrica, coñecemento da contorna e tamén o feito de pensar contra que nos poderían protexer ou en que nos poderían dar sorte os nosos fetiches foi toda unha experiencia tan divertida coma de valor para nós.
Esta é unha de tantas... irán aparecendo as restantes e tamén hai por aquí cousas doutros anos (tamén hai algo polo Instagram, coma os "contos máxicos" incluído o novo deste curso)
Seguindo coa temática do Samaín traio un recurso sinxelo, unha danza que disfrutamos moito nas clases de música de infantil.
En realidade, a danza é un clásico das "danzas do mundo" pero eu gosto de introducilas con algunha historia, conto, teatralización...
Neste caso, á clásica "Danza dos sete saltos" cambieille "saltos" e transformeina nun conxuro bailado dunha meiguiña que, cansa de outro tipo de trucos decide tratar de atopar o seu sombreiro facendo un meigallo danzado. (Unha historia simple pero que fai que a danza se volva máis atractiva, contextualizada, divertida...a isto é ao que me refiro cando digo que gosto de introducir as danzas nun contexto, conto...)
Primeiro saúda, xa que é unha meiga moi educada, e despois engade algo de ritmo á función facendo que toca o tambor. Para atopar o seu sombreiro tamén debe demostrar habilidades de equilibrio cunha perna e coa outra... ademáis, esta meiga coñeceu moitos monstros e pensa que imitar un dos seus caretos axudaráa a recuperar o sombreiro.
O conxuro danzado está case listo, a meiga está contenta e pega un brinco! Pero non pensou que o seu conxuro fora ser tan longo e cansado... e senta un pouco a descansar.
Cando a meiga xa pensaba que non atoparía o seu sombreiro...puf! apareceu na súa cabeciña!
E así é como a meiguiña fixo aparecer o seu sombreiro cun conxuro danzado!
Xeralmente eu, conto unha historia deste tipo engadindo toda a teatralidade posible e en cada "paso do conxuro" mostro unha imaxe que o represente e vounas colgando en orde na pizarra.
[Descarga esta lámina aquí] [Audio da danza dispoñible aquí]
Unha vez que coñecemos a historia volvémonos meiguiñas de Samaín para facer o noso conxuro, e así é como xuntos comezamos a danza. Ademáis, tempo despois, sendo xa expertos/as no conxuro danzado, gústame deixar que propoñan pasos que cambien o meigallo e son os alumnos/as os que van facendo achegas que modifiquen cada un dos 7 pasos. Así que, xuntos/as, creamos o conxuro da nosa clase e inventamos para que servirá.
Este recurso é algo moi simple pero algo que desfruto moito facendo e pareceume un exemplo perfecto do "truquiño" que emprego na introducción de distintas danzas darlles un pequeno contexto, un resorte ou motivador que enriquezca a experiencia e tamén unha parte creativa final (ben sexa modificar o conxuro en gran grupo coma neste caso, cambiar un final, facer as seccións por equipos e crear roldas de imitacións...) Agardo que vos resulte útil ou interesante e desexo que teñades todos/as un bo Samaín! Saúdos desde a fiestra!
Aproveitando que os/as alumnos/as de 2º están aprendendo un montón de cousas sobre as estancias da casa na clase de Inglés e que xa estamos chegando ao Samaín ou Halloween, na aula de inglés estamos preparando un xogo que combina os dous eventos.
Antes de nada repartimos partes do noso puzzle-taboleiro de xogo cada alumno/a debería darlle cor á súa parte do xogo e xuntos creamos o taboleiro, unha casa prácticamente baleira.
[Se fas clic aquí podes descargar un .pdf do poster que empregamos, nós divímolo nas 14 pezas que están numeradas]
Tamén engadimos o título do noso mural "Welcome to our HAUNTED house"
Para xogar ao noso xogo introducimos nunha caixiña un montón de tarxetiñas con palabras desde "shower" ou "fridge" ata "treasure", "skeleton" ou "vampire", é dicir, mesturamos obxectos das estancias das casa con elementos propios da festa de Halloween.
A partir de aquí o xogo é moi sinxelo, os/as alumnos/as deben coller unha tarxetiña ao chou e escoitar atentamente a frase da mestra que dirá por exemplo "There is a (black cat) in the (hall)" entón o xogador/a debe incluir ese elemento na dependecia citada. Se o adiviña, gaña un punto para o seu equipo; moi doado.
Ao final teremos a nosa casa encantada completa e decorada para as festas de Samaín!!
A fiestra semella un pouco lenta este curso, decateime agora de que non organicei aquí nada do que fun facendo desde Samaín... este curso é un pouco distinto para todos/as, non é?
Persoalmente, cambiei de centro o que xa implica, para min, gran dedicación para ir coñecendo ao alumnado, dinámicas, etc. ademáis caín nunha responsabilidade inesperada, temporal pero absorvente na que tamén hai moito que aprender... e despois, claro, está o "pequeno tema" da pandemia mundial pero... que vos vou contar; sempre adiante!
O caso é que non andiven moi hábil para ir subindo aquí as cousas e acabo con mil historias desorganizadas e acumuladas pero en fin... (aínda que se vos interesa, procuro ir subindo algunhas das cousas no Instagram, nas historias ou así, que sempre é máis áxil, con intención de que despois rematen aquí máis ordenadas e accesibles (para min, pero tamén para quen queira e lle sirvan!)
Ao que imos. Xa que se achega a data comezo por partillar unha imaxe interactiva de acceso a algúns recursos co gallo do Día da Muller e da Nena na Ciencia (11 de febreiro).
Fixen un pequeno documento con algunhas tarefas que desenvolvín outras veces e outras, por exemplo; unha guía para que o alumnado procure información e cree os discursos dos premios que deberían terse outorgado a distintas mulleres afectadas polo efecto Matilda, a lista de cotexto que empreguei para que un "equipo de sección" de radio creara a sección "Efecto Matilda", tamén para elaborar un rosco tipo Pasapalabra ou as follas que lle faltan ao noso temario.
Ademáis inclúo algúns recursos que me gustan moito como:
"El diario secreto de Henrietta Leavitt"(CSIC), son uns capítulos en video de arredor de 5 minutos cada un nos que a propia astrónoma vainos contando aspectos da súa vida e traballo coma se víramos o transcorrer do seu diario en formato videoblogue.
As "Cápsulas de Son" (RadioVoz) nas que en audios duns 2 minutos e cunha linguaxe sinxela e adaptada explican biografías e logros de distintas mulleres das ciencias
Astrochat (Sara Gil e Fernando Liébana): Un xogo que xa recomendei un montón de veces no que conversar cun espelido robot e descubrir un montón de mulleres da astronomía nas distintas misións.
No apartado dos documentos puxen só 4 dos moitos que agora proliferan porque foron de utilidade noutras ocasións ou para as tarefas que explicaba ao comezo: Unha liña do tempo con 11 mulleres que contribuíron de xeito especial a que comprendamos a ecoloxía terrestre e a evolución (CREAF), unha infografía sobre algúns dos inventos creados por mulleres (Iberdrola), unha recopilación de 18 mulleres científicas afectadas polo Efecto Matilda (AMIT e Mulleres con Ciencia) e un caderno para colorear (Secretaría Técnica do Ministerio de Ciencia Innovación e Universidade)
Agardo que esteades a ter o mellor curso posible, mando moito ánimo e xa sabedes, se queredes ir un pouco máis ao día con algunhas cousas que vou subindo podedes botar un ollo ao instagram, mentres, eu procuro seguir organizando cousas por aquí.
Aproveitando que chega oSamaín (e o Halloween) preséntovos un material para os primeiros cursos de primaria sobre a temática do medo.
Trátase duns libriños que tratan distintos aspectos como: que é aquelo que tememos, a cor da que é para nós o medo, o uso dunha canción relacionada, a creación da nosa pócema máxica e para que a empregaríamos, a presentación dunha obra pictórica e moito máis.
Este material pode imprimirse en formato A4, A5 ou incluso A6 que é como o empreguei eu mesma e podemos traballar con el individualmente ou empregalo en gran grupo, cun formato grande ou incluxo dixital no que todos contribuímos á creación do noso libro do medo. Aquí está o material en galego e un pouco máis abaixo podes acceder ao mesmo en inglés e tamén en castelán. Adiante, bota unha ollada!
