29/08/2016

Os primeiros días: Materiais e actividades

Achégase o inicio do curso e ese día no que tanto nós coma os alumnos e alumnas mostramos as nosas primeiras cartas, acollemos, creamos expectativas e chegamos e chegan cheos de ilusións e medos.

Sona o timbre e unha ringleira de nenos e nenas expectantes avanza polo corredor ata a aula onde agardamos impacientes e, en moitos casos, non os coñecemos de nada, é a primeira vez que vemos as súas caras e imos estar con eles todo o día (se somos os titores/as; veremos cada hora a un grupo expectante distinto se somos especialistas), entón, que facemos? Os anos, a experiencia e os compañeiros van conformando a nosa batería de ideas coas que dar o pistoletazo de saída ao curso escolar, todos queremos comezar e que cando soe a campá os rapaces e rapazas teñan ganas de voltar ao día seguinte.

Así que pensei en facer unha pequena recopilación de ideas para o primeiro ou primeiros días de escola cunha serie de materiais por se poden ser de ultilidade.

Gústame recibir ao alumnado con saúdos xa desde a porta e, se pode ser, que unha canción nos acompañe ao fondo. Por suposto, comezo por presentarme e pedir que se presenten para ir abrindo a excel mental de nomes e datos do alumnado (podemos pasarlles unha pelotiña e quen a reciba que diga o seu nome e algo que lle encanta, ou un adxectivo ou facer calquer clásico xogo ou rutina de presentación de campamento para comezar, dependendo do curso no que nos atopemos).

Un clásico son as enquisas de inicio de curso sobre preferencias, gustos de todo tipo, expectativas, amizades... que proporcionan moi valiosa información para comezar a traballar. O certo é que temos moitas formas de facelas pode ser nunha ficha para completar con texto ou debuxos, unha enquisa dixital nos ordenadores, nun mural de postits que completar por turnos, empregando cartaces e gomets e por suposto tamén oral. 





Recordades o clásico xogo de cruzar a liña? Cunha liña debuxada ou pegada no chan facemos preguntas de si/non ou de dúas opcións pedindo que a crucen para responder, tamén podemos facelo por recunchos e dar máis opcións e por suposto permitir que engadan aclaracións ou suxerencias de preguntas.



Outra idea é o xogo das cores: Empregando caramelos de cores (lacasitos, ou fichas dun xogo, boliñas de papel ou mesmo un dado empregando números en vez de cores) atribuímos a cada cor ou número unha premisa e pedimos que resposten segundo o que lles toque ao azar, por exemplo:


Despois temos os elementos típicos coma pedir que elaboren un cartaz co seu nome, repartir ou elaborar horarios e listas de materiais ou completar o primeiro poster decorativo da aula así coma, moi importante, elaborar as nosas normas como grupo. Está ben que fagamos parellas ou equipos pequenos e poñamos un tempo límite para pensar as súas normas e tras poñelas en común elaborar as que teremos en conta coma comunidade e plasmalas en cartaces (podemos incluír ferramentas dixitais se dispoñemos de ordenadores ou se a aula de informática está dispoñible para facer esto).

Coma primeiro poster de aula temos moitas opcións: completar un prediseñado, elaborar a nosa bandeira poñéndonos de acordo nos elementos que incluiríamos ou crear un puzzle, por exemplo, podemos dar a cada un cadrado cun arco (un cuarto de circunferencia debuxado) e pedimos que decoren dun xeito moi diferenciado o interior e o exterior da liña, despois xuntamos o traballo de todos formando círculos nun, sempre vistoso, mural común.

Dependendo da idade poderemos incluír algún conto de éxito e actividades co mesmo, se imos ter unha mascota pode ser un bo momento para presentala cunha fascinante historia e, claro, tamén algunha actividade rítmica ou con cancións, incluso algunha curtametraxe ou vídeo sobre o que traballar, clásicos que enganchan e non defraudan.

Aquí ven outra actividade que me encanta: "A torre máis alta". É tan sinxela como dividir á clase en equipos, darlles o material que consideremos e poñer unha conta atrás dos minutos que creamos convintes para deseñar e elaborar unha torre. Os equipos deberán traballar xuntos para lograr a súa meta (unha oportunidade perfecta para as nosas primeiras observacións sobre o traballo en equipo do grupo) aquí deixo un exemplo mais deberemos adaptalo aos distintos niveis por exemplo engandindo un anaco de plastilina a cada equipo e quitando o fío, ou complicalo solicitando que a estructura deberá soster un ovo...

Os vindeiros días chega o momento de presentar as distintas areas e navegar naquelo que agardan delas, as súas preferencias e tamén naquelo que recordan doutros anos facendo as nosas pesquisas e evaluacións diagnósticas para ter a referencia, o punto de partida. Sempre son útiles e divertidas a nubes de palabras.

Aquí deixo unha presentación da área de Música por se queredes tamén algunha idea.


E, por suposto, as portadas para as carpetas, ficheiros ou cadernos.
Sinto que aínda me quedan ideas que incluír neste post no tinteiro mais faise moi extenso así que pensei que xa irá crecendo, agardo que vos guste, vos sexa de utilidade e sentídevos libres de empregar todo o material que para eso está: compartir é vivir! :)

Saúdos desde a fiestra.



18/08/2016

Organizando o curso: axenda docente e apps.

A pouco de comezar un novo curso escolar pareceume boa idea traervos os materiais esenciais cos que organizo os meus días.

Xa vai uns anos que optaba por ter todo (ou case todo) dixitalizado, para o cal empregaba unha tablet, mais, a gran cantidade de grupos e alumnos/as aos que din clase o ano pasado fixéronme ter que engadir, de novo, parte de soporte en papel e, este curso, optarei por unha opción combinada, sinxela e, sobre todo, lixeira. 

A mistura da que vos falo consiste, no meu caso, en empregar as aplicacións de xestión docente da que vos falo un pouco máís abaixo para todo tipo de calificacións e rexistros do alumnado coma viña facendo e empregar unha axenda trimestral en papel que elaborei para a planificacion de distintas actividades ou proxectos de aula ou para anotar todo o que considero que debe estar máis á man ou é máis útil aí que no dispositivo.



axenda en papel que podedes descargar e imprimir é moi sixela, consta só catro elementos diferenciados:
- Unha portada.
- A folla dos datos persoais.
- Unhas plantillas para incluír os horarios que precisemos (persoais, de grupo, de aulas, biblioteca...)
- Un calendario escolar (neste caso o que teñen colgado na web da Coordinadora Galega de Equipos de Normalización Lingüística)
- As follas de planificación semanal que constituirán o groso da axenda; cun pequeno calendario na parte superior e moito espacio en cada día para completar todo o necesario en cada sesión ou periodo, etc.
- Unha portada interior de anotacións que da paso a algúns folios en branco (ou ben papel pautado ou de cores) para anotacións varias.

Incluín tamén dous separadores que se poden eliminar mais están coa fin de que se imprimimos todo o documento a doble cara quede cada páxina no seu lugar  e vexamos a semana completa ao abrir o caderno.

Esta axenda comprende desde  o inicio de Setembro ata finais de Decembro e, en Xaneiro, comezarei unha similar coa fin de que sexan funcionais e lixeiras. 
Sobre as aplicacións de xestion docente; por si vos sirve de referencia, os anos nos que traballaba só cunha tablet con sistema operativo Android probei diversas Apps como a de Additio pero sen dúbida a miña favorita naquel tempo foi "Cuaderno del Profesor" (ten versión Lite, gratuita e outra de pago) intuitiva moi, moi simple e super eficiente, mais seguro que agora hai outras moitas opcións máis completas. (Tamén empregaba ferramentas de Google para completar a dixitalización de todo o necesario, desde as reunións, programacións de aula, recordatorios...)

Agora, levo dous cursos completos nos que o que emprego é un iPad e, para o seu sistema operativo, a oferta de Apps de xestión docente é enorme. Tras probar e indagar, comecei a usar iDoceo, unha aplicación con miles de usuarios, e, sen dúbida, é a que maís me gusta e a que mellor se adapta no meu caso.



Pode resultar confusa ao principio xa que non é tan intuitiva coma os outros exemplos mais esto é o que permite que sexa moi personalizable e adaptable á situación de cada docente. Podes crear e descargar moitos tipos de plantillas para notas de toda índole, combinalas, modificalas, engadir as célebres rúbricas, etc. En definitva, é unha aplicación coa que, se lle adicas un pouco de esforzo ao comezar o curso, aforrarás moito tempo durante o resto de meses e terás todo organizado e sinxelo para xestionar; un gusto.

Ademáis, nestas aplicacións tamén temos outras moitas funcionalidades que podemos explorar: diario, apartado para todo tipo de datos do alumnado, xestión de faltas, exportación de datos a documentos ou para imprimir, planos da aula para organizar mesas ou recunchos... de xeito que cada un acabaremos por empregar aquelas que nos axudan ou facilitan máis a nosa labor concreta nos centros.

En resumidas contas, coa axenda impresa e a apliación iDoceo é como eu comezarei a organizar o novo curso escolar aída que é un aspecto que vou adaptando ás necesidades de cada ano así que engadirei novos aspectos e materiais en futuras entradas.

Agardo que cheguedes coas pilas moi cargadas e con moitas ideas para o novo curso!
Saúdos desde a fiestra!